ထိုအရာရဲ့နောက်ကွယ်က အကြောင်းကတော့ Telegram ဟာ အကြမ်းဖက်မှုပပျောက်ရေးအတွက် ကူညီပေးလိုတဲ့ ဆန္ဒရှိတယ်ဆိုတာကိုပြသခဲ့လို့ပဲဖြစ်ပါတယ်။ 

ထို app ထွက်ရှိပြီး ၂နှစ်အကြာအထိ စည်းကမ်းသတ်မှတ်ချက်များပြုလုပ်ရာတွင် မအောင်မြင်ခဲ့တဲ့ နောက်မှာတော့ ရုရှားနိုင်ငံဟာ Telegram အပေါ်ပိတ်ဆို့ထားခြင်းကိုဖြေလျှော့ပေးခဲ့ခြင်းဖြစ်သော် လည်း အကြောင်းပြချက်ကတော့ Telegram ဟာ အကြမ်းဖက်မှုကိုတိုက်ဖျက်ရန်ကူညီပေးလိုတဲ့ ဆန္ဒရှိကြောင်းပြသခဲ့လို့ဟူ၍ဖြစ်ပါတယ်ဟု ဒေသခံတစ်ဦးဖြစ်သူ Roskomnadzor က ပြောကြား ခဲ့ပါတယ်။ ယခင်ကတော့ ရုရှားဟာ Telegram ကို encryption key များကို သူတို့အားပေးစေလို ပြီး ထိုအရာကိုအသုံးချကာ အသုံးပြုသူများရဲ့ အချက်အလက်များကိုဝင်ရောက်ကြည့်ရှုနိုင်စေဖို့ တောင်းဆိုခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ Telegram က အဆိုပါတောင်းဆိုချက်ကို ငြင်းပယ်ခဲ့ပါတယ်။  ထိုအရာနဲ့ ပက်သတ်ပြီး နှစ်ဖက်စလုံးဟာ အားပြိုင်လျှက်ရှိနေခဲ့တာဖြစ်ပြီး IP address ပေါင်း ၁၈.၆ သန်းကို ပိတ်ဆို့ခဲ့သည့်အထိ ထူးဆန်းတဲ့အကြံအစည်များပါ ပါဝင်လျှက်ရှိခဲ့ကာ ထိုအရာက Google နှင့် Amazon ကဲ့သို့သောဝန်ဆောင်မှုများသို့ဝင်ရောက်အသုံးပြုနိုင်မှုကိုပါထိခိုက်မှုရှိစေခဲ့ပြီး ရုရှားကုမ္ပဏီများ အတွက်လည်း အခက်အခဲများကိုဖြစ်ပေါ်စေခဲ့ပါတယ်။ VPN များကို ပိတ်ဆို့ခြင်းနှင့် anonymizer များကို ပိတ်ဆို့ခြင်းများဟာလည်း အသုံးမဝင်ခဲ့ပါဘူး။ ဖတ်ရှုရန် - ရုရှားဟာ Telegram messenger app အပေါ်ပိတ်ဆို့ထားခြင်းအားဖြေလျှော့ခဲ့ပါတယ်။ 
 

(Unicode)

ထိုအရာရဲ့နောကျကှယျက အကွောငျးကတော့ Telegram ဟာ အကွမျးဖကျမှုပပြောကျရေးအတှကျ ကူညီပေးလိုတဲ့ ဆန်ဒရှိတယျဆိုတာကိုပွသခဲ့လို့ပဲဖွဈပါတယျ။ 

ထို app ထှကျရှိပွီး ၂နှဈအကွာအထိ စညျးကမျးသတျမှတျခကြျမြားပွုလုပျရာတှငျ မအောငျမွငျခဲ့တဲ့ နောကျမှာတော့ ရုရှားနိုငျငံဟာ Telegram အပေါျပိတျဆို့ထားခွငျးကိုဖွလြှေော့ပေးခဲ့ခွငျးဖွဈသောျ လညျး အကွောငျးပွခကြျကတော့ Telegram ဟာ အကွမျးဖကျမှုကိုတိုကျဖကြျရနျကူညီပေးလိုတဲ့ ဆန်ဒရှိကွောငျးပွသခဲ့လို့ဟူ၍ဖွဈပါတယျဟု ဒသေခံတဈဦးဖွဈသူ Roskomnadzor က ပွောကွား ခဲ့ပါတယျ။ ယခငျကတော့ ရုရှားဟာ Telegram ကို encryption key မြားကို သူတို့အားပေးစလေို ပွီး ထိုအရာကိုအသုံးခကြာ အသုံးပွုသူမြားရဲ့ အခကြျအလကျမြားကိုဝငျရောကျကွည့ျရှုနိုငျစဖေို့ တောငျးဆိုခဲ့တာဖွဈပါတယျ။ Telegram က အဆိုပါတောငျးဆိုခကြျကို ငွငျးပယျခဲ့ပါတယျ။  ထိုအရာနဲ့ ပကျသတျပွီး နှဈဖကျစလုံးဟာ အားပွိုငျလြှကျရှိနခေဲ့တာဖွဈပွီး IP address ပေါငျး ၁၈.၆ သနျးကို ပိတျဆို့ခဲ့သည့ျအထိ ထူးဆနျးတဲ့အကွံအစညျမြားပါ ပါဝငျလြှကျရှိခဲ့ကာ ထိုအရာက Google နှင့ျ Amazon ကဲ့သို့သောဝနျဆောငျမှုမြားသို့ဝငျရောကျအသုံးပွုနိုငျမှုကိုပါထိခိုကျမှုရှိစခေဲ့ပွီး ရုရှားကုမ်ပဏီမြား အတှကျလညျး အခကျအခဲမြားကိုဖွဈပေါျစခေဲ့ပါတယျ။ VPN မြားကို ပိတျဆို့ခွငျးနှင့ျ anonymizer မြားကို ပိတျဆို့ခွငျးမြားဟာလညျး အသုံးမဝငျခဲ့ပါဘူး။ ဖတျရှုရနျ - ရုရှားဟာ Telegram messenger app အပေါျပိတျဆို့ထားခွငျးအားဖွလြှေော့ခဲ့ပါတယျ။