ဒီနေ့မှာတော့ သင့်ကို Hacker များထံမှတိုက်ခိုက်မှုများကိုကာကွယ်နိုင်စေမယ့် အသုံးများတဲ့ကာကွယ်မှုဆိုင်ရာ သိမှတ်ဖွယ်ရာအချို့ကိုဖော်ပြပေးလိုပါတယ်။ 

၁။ Operating system update များကို install ပြုလုပ်ပါ၊ app များကို update ပြုလုပ်ပါ။ 

ဖုန်းများနဲ့ application အများစုတွင် secruity update များနဲ့အတူ အချိန်နဲ့တပြေးညီထုတ်ပေးနေတဲ့ update များရှိပါတယ်။ Developer များနဲ့ expert များရဲ့ပြောကြားချက်အရ ဒီအရာက Hacker များမှ အချိန်နဲ့တပြေးညီ တွေ့ရှိလာတဲ့ အားနည်းချက်များကို အလိုအလျှောက်ပြင်ဆင်ပေးနိုင်တဲ့အတွက် ဖုန်းများနဲ့ application များကို အစဉ်အမြဲ update ပြုလုပ်ထားဖို့ကအရေးကြီးပါတယ်

၂။ ဗွီဒီယိုများနဲ့ link များကိုဖွင့်တဲ့အခါတွင် သတိထားပါ။ 

Pishing mail များကို user များထံသို့ပေးပို့ပြီး malware ပါတဲ့ ဖိုင်ကို download ပြုလုပ်ရန် (သို့) malware ပါဝင် တဲ့ link တစ်ခုသို့ဝင်ရောက်ရန်တိုက်တွန်းခြင်းပြုလုပ်ရတဲ့ e-mail များနဲ့မတူတဲ့အချက်ကတော့ ဖုန်းများတွင် ထိုသို့ တိုက်ခိုက်မှုများဟာ social media application များပေါ်ကလာတာပဲဖြစ်ပါတယ်။ 

ကျွမ်းကျင်သူများရဲ့အဆိုအရ အဖြစ်များတဲ့နည်းလမ်းတစ်ခုကတော့ Facebook (သို့) Instagram ပေါ်မှတစ်ဆင့် malware ကို launch ပြုလုပ်နိုင်မယ့် link ကို စာတိုပေးပို့ခြင်းပဲဖြစ်ပါတယ်။ ကိုယ်မသိတဲ့နံပါတ်များမှ ပေးပို့လာ မယ့် link များနဲ့ ဖျော်ဖြေရေးဆိုင်ရာ SMS များကို ဘယ်တော့မှမဖွင့်လိုက်ပါနဲ့။ 

၃။ Antivirus software ကိုသွင်းထားပါ။ 

Smartphone များဟာ ကွန်ပြူတာများကဲ့သို့ပင် hack ပြီး ချိုးဖောက်ဝင်ရောက်ရလွယ်ကူပါတယ်။ Security software တစ်ခုကိုဝယ်ယူအသုံးပြုခြင်းဟာ အထူးသဖြင့် user တစ်ယောက်ဟာ သူ့ရဲ့လုပ်ငန်းနဲ့သက်ဆိုင်တဲ့ အချက်အလက်များကို ဖုန်းပေါ်တွင်သိမ်းဆည်းထားရတယ်ဆိုပါက လုပ်ဆောင်သင့်တဲ့အချက်ပဲဖြစ်ပါတယ်။ Apple phone များထက်စာလျှင် Android ဖုန်းများပေါ်တွင် လုံခြုံရေးဆိုင်ရာဝန်ဆောင်မှုများကိုပိုပြီးထည့်သွင်း ထားသင့်ပါတယ်။ 

၄။ App များကို နေရာတိုင်းကနေ download မဆွဲပါနဲ့ 

တရားဝင် application store မဟုတ်တဲ့နေရာများနဲ့ website များတွင် malware များ ပါဝင်နေတတ်ပါတယ်။ Android phone အသုံးပြုသူများအနေနဲ့ Google Playstore နဲ့ iPhone အသုံးပြုသူများအနေနဲ့ app store မှ application များကိုသာ download ပြုလုပ်သင့်ပါတယ်။ သို့သော် ဒီ official application store များကိုပဲ အသုံး ပြုနေရင်တောင်မှ user များအနေနဲ့ ခွဲခြားစိတ်ဖြာဆုံးဖြတ်တတ်ဖို့တော့လိုအပ်ပါလိမ့်မယ်။ 

Verify ပြုလုပ်ပြီးတဲ့ publisher များထံမှ apps များကိုသာ download ဆွဲသင့်ပါတယ်။ Google ရဲ့ framework ပေါ်တွင် application တိုင်းဟာ certify ပြုလုပ်ထားတာမဟုတ်ပါဘူး ဒါကြောင့်မို့ user များအနေနဲ့ သေချာစွာ ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာသုံးသပ်တတ်ဖို့လိုအပ်ပါတယ်။ 

၅။ ပုံမှန် ဒေတာများကို back up ပြုလုပ်ပေးပါ။

ဖုန်းခိုးယူခံရခြင်း (သို့) software ပျက်စီးခြင်းဖြစ်ပွားတဲ့အခါ ဒေတာဆုံးရှုံးမှုမဖြစ်စေရန်အတွက် ကျွမ်းကျင်သူ များက အရေးကြီးတဲ့ ဒေတာများကို cloud ပေါ်တွင်သိမ်းဆည်းထားဖို့ကိုညွှန်းဆိုထားပါတယ်။ ဒီ Backup ဟာ တယ်လီဖုန်းနံပါတ် (contact) များ၊ ဓါတ်ပုံများနဲ့ ဗွီဒီယိုများသာမက download ပြုလုပ်ထားတဲ့ စာဖိုင်များ၊ မှတ်စု များနဲ့ အသံသွင်းထားမှုများကိုလည်းပြုလုပ်နိုင်ပါတယ်ဟု ၎င်းတို့က ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ 

(Unicode)

ဒီနေ့မှာတော့ သင့ျကို Hacker မြားထံမှတိုကျခိုကျမှုမြားကိုကာကှယျနိုငျစမေယ့ျ အသုံးမြားတဲ့ကာကှယျမှုဆိုငျရာ သိမှတျဖှယျရာအခြို့ကိုဖောျပွပေးလိုပါတယျ။ 

၁။ Operating system update မြားကို install ပွုလုပျပါ၊ app မြားကို update ပွုလုပျပါ။ 

ဖုနျးမြားနဲ့ application အမြားစုတှငျ secruity update မြားနဲ့အတူ အခြိနျနဲ့တပွေးညီထုတျပေးနတေဲ့ update မြားရှိပါတယျ။ Developer မြားနဲ့ expert မြားရဲ့ပွောကွားခကြျအရ ဒီအရာက Hacker မြားမှ အခြိနျနဲ့တပွေးညီ တှေ့ရှိလာတဲ့ အားနညျးခကြျမြားကို အလိုအလြှောကျပွငျဆငျပေးနိုငျတဲ့အတှကျ ဖုနျးမြားနဲ့ application မြားကို အစဉျအမွဲ update ပွုလုပျထားဖို့ကအရေးကွီးပါတယျ

၂။ ဗှီဒီယိုမြားနဲ့ link မြားကိုဖှင့ျတဲ့အခါတှငျ သတိထားပါ။ 

Pishing mail မြားကို user မြားထံသို့ပေးပို့ပွီး malware ပါတဲ့ ဖိုငျကို download ပွုလုပျရနျ (သို့) malware ပါဝငျ တဲ့ link တဈခုသို့ဝငျရောကျရနျတိုကျတှနျးခွငျးပွုလုပျရတဲ့ e-mail မြားနဲ့မတူတဲ့အခကြျကတော့ ဖုနျးမြားတှငျ ထိုသို့ တိုကျခိုကျမှုမြားဟာ social media application မြားပေါျကလာတာပဲဖွဈပါတယျ။ 

ကြှမျးကငြျသူမြားရဲ့အဆိုအရ အဖွဈမြားတဲ့နညျးလမျးတဈခုကတော့ Facebook (သို့) Instagram ပေါျမှတဈဆင့ျ malware ကို launch ပွုလုပျနိုငျမယ့ျ link ကို စာတိုပေးပို့ခွငျးပဲဖွဈပါတယျ။ ကိုယျမသိတဲ့နံပါတျမြားမှ ပေးပို့လာ မယ့ျ link မြားနဲ့ ဖြောျဖွရေေးဆိုငျရာ SMS မြားကို ဘယျတော့မှမဖှင့ျလိုကျပါနဲ့။ 

၃။ Antivirus software ကိုသှငျးထားပါ။ 

Smartphone မြားဟာ ကှနျပွူတာမြားကဲ့သို့ပငျ hack ပွီး ခြိုးဖောကျဝငျရောကျရလှယျကူပါတယျ။ Security software တဈခုကိုဝယျယူအသုံးပွုခွငျးဟာ အထူးသဖွင့ျ user တဈယောကျဟာ သူ့ရဲ့လုပျငနျးနဲ့သကျဆိုငျတဲ့ အခကြျအလကျမြားကို ဖုနျးပေါျတှငျသိမျးဆညျးထားရတယျဆိုပါက လုပျဆောငျသင့ျတဲ့အခကြျပဲဖွဈပါတယျ။ Apple phone မြားထကျစာလြှငျ Android ဖုနျးမြားပေါျတှငျ လုံခွုံရေးဆိုငျရာဝနျဆောငျမှုမြားကိုပိုပွီးထည့ျသှငျး ထားသင့ျပါတယျ။ 

၄။ App မြားကို နရောတိုငျးကနေ download မဆှဲပါနဲ့ 

တရားဝငျ application store မဟုတျတဲ့နရောမြားနဲ့ website မြားတှငျ malware မြား ပါဝငျနတေတျပါတယျ။ Android phone အသုံးပွုသူမြားအနနေဲ့ Google Playstore နဲ့ iPhone အသုံးပွုသူမြားအနနေဲ့ app store မှ application မြားကိုသာ download ပွုလုပျသင့ျပါတယျ။ သို့သောျ ဒီ official application store မြားကိုပဲ အသုံး ပွုနရေငျတောငျမှ user မြားအနနေဲ့ ခှဲခွားစိတျဖွာဆုံးဖွတျတတျဖို့တော့လိုအပျပါလိမ့ျမယျ။ 

Verify ပွုလုပျပွီးတဲ့ publisher မြားထံမှ apps မြားကိုသာ download ဆှဲသင့ျပါတယျ။ Google ရဲ့ framework ပေါျတှငျ application တိုငျးဟာ certify ပွုလုပျထားတာမဟုတျပါဘူး ဒါကွောင့ျမို့ user မြားအနနေဲ့ သခြောစှာ ခှဲခွမျးစိတျဖွာသုံးသပျတတျဖို့လိုအပျပါတယျ။ 

၅။ ပုံမှနျ ဒတောမြားကို back up ပွုလုပျပေးပါ။

ဖုနျးခိုးယူခံရခွငျး (သို့) software ပကြျစီးခွငျးဖွဈပှားတဲ့အခါ ဒတောဆုံးရှုံးမှုမဖွဈစရေနျအတှကျ ကြှမျးကငြျသူ မြားက အရေးကွီးတဲ့ ဒတောမြားကို cloud ပေါျတှငျသိမျးဆညျးထားဖို့ကိုညှှနျးဆိုထားပါတယျ။ ဒီ Backup ဟာ တယျလီဖုနျးနံပါတျ (contact) မြား၊ ဓါတျပုံမြားနဲ့ ဗှီဒီယိုမြားသာမက download ပွုလုပျထားတဲ့ စာဖိုငျမြား၊ မှတျစု မြားနဲ့ အသံသှငျးထားမှုမြားကိုလညျးပွုလုပျနိုငျပါတယျဟု ၎င်းငျးတို့က ပွောကွားခဲ့ပါတယျ။